دستگاه بخور سرد و گرم چه فرقی با یکدیگر دارند؟

بسیاری از افراد هنگامی که برای خرید یک دستگاه بخور مراجعه می‌کنند، در انتخاب میان دستگاه بخور سرد و گرم دچار سردرگمی خواهند شد. در ظاهر هر دوی این دستگاه‌ها یک کار را انجام می‌دهند و تنها دمای رطوبتی که تولید می‌کنند، فرق دارد؛ اما، تفاوت قیمت میان این دو دستگاه نشان از عمیق‌تر بودن موضوع دارد.

چه تفاوت‌هایی بین دستگاه بخور سرد و گرم وجود دارد؟ برای خرید کدامیک هزینه کنیم؟ کدامیک از آن‌ها برای شما مناسب‌تر است؟ در این مقاله با ما همراه باشید تا در ضمن مقایسۀ این دو دستگاه، به پاسخ سوالات خود برسید.

تفاوت‌های میان دستگاه بخور سرد با بخور گرم

در ظاهر تفاوت میان دستگاه بخور سرد و گرم تنها مربوط به دمای بخاری است که تولید می‌کنند؛ اما، این دو دستگاه از نظر عملکرد و سایر ویژگی‌ها هم با یکدیگر تفاوت‌های اساسی دارند که در ادامه بررسی خواهیم کرد. البته در نظر داشته باشید که هر کدام از این دستگاه‌ها بسته به مدل و برندی که دارند، می‌توانند قابلیت‌های کمتر یا بیشتری مثل: افزودن عطر و گیاهان دارویی، چراغ شب خواب و حتی پخش موسیقی هم داشته باشند. همچنین بعضی از مدل‌ها مثل Totu Humidifier GXZ-J628 با داشتن باتری‌های قوی قابلیت حمل نیز دارند.

تفاوت میان این دو دستگاه عبارتند از:

• دستگاه بخور گرم، پس از رساندن آب به حرارت 100 درجۀ سانتی‌گراد، بخار گرمی تولید و در هوا منتشر می‌کند. به همین دلیل استفاده از آن در مناطق جغرافیایی سردسیر یا در فصل‌های سرد سال دلچسب‌تر است. در مقابل، دستگاه بخور سرد بیشتر برای استفاده در فصول گرم سال مناسب است و در فصول سرد برای استفاده از آن باید کمترین درجۀ ممکن را تنظیم کرد.
• دستگاه بخور گرم صدای بیشتری در مقایسه با دستگاه بخور سرد تولید می‌کنند.

• دستگاه بخور گرم یک تکنولوژی قدیمی است و برای تولید بخار نیاز به انرژی بیشتری دارد. در مقابل دستگاه بخور سرد، از روش جدید اولتراسوند استفاده می‌کند که موجب تولید ذرات بسیار کوچکتری از بخار آب خواهد شد که احتمال ورودشان به مجاری تنفسی بیشتر خواهد بود و درنتیجه اثربخشی سریع‌تری هم دارند. به علاوه، دستگاه بخور سرد خود انواع مختلفی مثل: پروانه‌ای، اولتراسونیک و تبخیری دارد که هر کدام قابلیت‌های متفاوتی دارند. برای مثال، دستگاه‌های تبخیری با توجه به میزان رطوبت هوا می‌توانند عملکرد خود را تنظیم کرده و میزان بخار کمتر یا بیشتری تولید کنند.

 استفاده از دستگاه بخور گرم به دلیل دمای بالا دستگاه و بخار تولید شده می‌تواند در صورت سهل‌انگاری خطرآفرین باشد. این موضوع به خصوص برای خانواده‌هایی که کودک یا خردسالی در خانه دارند یک هشدار به شمار می‌رود؛ اما، استفاده از دستگاه‌های بخور سرد این معضلات را به همراه ندارد.

• میزان مصرف انرژی دستگاه بخور سرد به مراتب کمتر از دستگاه رطوبت‌ساز گرم است.
• دستگاه بخور سرد به دلیل کم بودن دمای محفظه، محیط مناسبی برای رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها محسوب می‌شود که در صورت نگهداری نادرست و تمیز نشدن اصولی، احتمال انتشار این باکتری‌ها در هوا بسیار زیاد خواهد بود و می‌تواند به سلامتی انسان آسیب بزند

به همین دلیل باید به صورت مرتب آب مخزن دستگاه رطوبت‌ساز سرد را عوض کرد و محفظه را با آب و صابون شستشو داد. حتی توصیه می‌شود که تا جایی ممکن از آب‌های مقطر یا آب‌های جوشیده سرد شده برای پر کردن مخزن دستگاه بخور سرد استفاده شود.

 البته در نظر داشته باشید که انواع اولتراسونیک بخور سرد با حمله به دیواره سلولی، باعث از بین رفتن قارچ‌ها و باکتری‌ها خواهند شد.

در مقابل، بالا بودن دما در دستگاه رطوبت‌ساز گرم باعث از بین رفتن باکتری‌ها و قارچ‌ها خواهد شد و شرایط بهداشتی‌تری را برای محیط فراهم می‌کند؛ اما، مخزن دستگاه بخور گرم هم بعد از مدتی استفاده دچار رسوب و گچ گرفتگی می‌شود که تمیز کردن آن آسان نیست.

امکان افزودن مواد دارویی گیاهی یا معطر در دستگاه‌های بخور گرم وجود دارد که در برخی از دستگاه‌های رطوبت‌ساز سرد باید از افزودن عطرها و اسانس‌ها پرهیز کرد.

• امکان پخش مواد معدنی موجود در آب به همراه بخار تولید شده در دستگاه‌های بخور سرد وجود دارد که استنشاق این مواد برای کسانی که مشکل تنفسی دارند، معضلاتی را به همراه خواهد داشت. در صورتی که در بخار دستگاه رطوبت‌ساز گرم، مواد معدنی وارد نمی‌شود و مشکلی ایجاد نمی‌کند.

 دستگاه بخور سرد قیمت بالاتری در مقایسه با بخور گرم دارد. البته قیمت دستگاه‌های رطوبت‌ساز سرد تا حدی زیادی به برند، اندازه و قابلیت‌های آن‌ها بستگی دارد. برای مثال، برخی از مدل‌ها مثل: Baseus Mini را در اندازه‌های کوچکی طراحی شده‌اند که می‌توانید به راحتی از آن‌ها در خودروی خود هم استفاده کنید

• دستگاه رطوبت‌ساز بدون افزایش دمای محیط و اتاق می‌تواند رطوبت لازم را در هوا ایجاد کند که از این نظر هم بسیاری استفاده از آن را ترجیح می‌دهند.

• بخور تولید شده توسط دستگاه رطوبت‌ساز گرم می‌تواند منجر به ایجاد التهاب در مجاری تنفسی افراد شود که این مشکل در بخورهای سرد مشاهده نمی‌شود.
• اثر بخشی و پوشش دهی دستگاه رطوبت‌ساز سرد نسبت به دستگاه بخور گرم بیشتر است و به همین دلیل توصیه می‌شود در محیط‌های بزرگ‌تر از این دستگاه استفاده شود.
• به طور کلی ویروس‌ها در محیط‌هایی با رطوبت بالا دچار مشکل در عملکرد می‌شوند. از این نظر چه دستگاه بخور سرد و چه گرم هر دو باعث ویروس‌های موجود در فضای اتاق را از بین می‌برند و احتمال سرایت بیماری‌های ویروسی را کاهش می‌دهند. در میان دستگاه رطوبت ساز سرد به دلیل تولید ذرات بخار ریزتر، اثربخشی بیشتری از خود نشان می‌دهد.

دستگاه بخور سرد یا گرم، کدامیک را باید در زمان بیماری استفاده کرد؟

تا این‌جای مقاله به تفاوت‌های عملکردی دو دستگاه پرداختیم؛ اما، هنوز جواب به مهم‌ترین سوال باقی مانده است. اینکه در زمان بیماری برای بهبود علایم و جلوگیری از سرایت یا برای شفاف سازی و مراقبت از پوست، از دستگاه‌های رطوبت‌ساز سرد استفاده کنیم یا دستگاه‌های بخور گرم؟

• بخور سرد باعث از بین رفتن ویروس‌ها و میکروارگانیسم‌های معلق در هوای محیط خواهد شد و به همین دلیل در کاهش احتمال سرایت بیماری‌ها مختلف در بین اعضای خانواده موثرتر عمل می‌کند و در زمان‌هایی که یکی از اعضای خانواده به بیماری‌های مسری مبتلا شده، گزینۀ مناسب‌تری به نظر می‌رسد.

• استفاده از دستگاه رطوبت‌ساز سرد برای افرادی که مبتلا به آسم، سینوزیت، حساسیت و آلرژی هستند، مناسب‌تر است و موجب کاهش علایم بیماری در آن‌ها خواهد شد.
• افرادی که مشکلات ریوی دارند یا به بیماری‌های مثل سرماخوردگی یا آنفولانزا مبتلا می‌شوند، بهتر است از دستگاه‌های بخور گرم استفاده کنند. این دستگاه باعث نرم شدن مجاری تنفسی، تسکین گرفتگی بینی، درمان عفونت مجاری تنفسی، کاهش سرفه‌های خشک و بهبود سریع‌تر افراد مبتلا به سرماخوردگی خواهد شد. البته استفاده از دستگاه رطوبت‌ساز سرد هم برای بهبود علایم این بیماری‌ها بی‌اثر نیست و بسیاری از پزشکان این بخور را به بیماران خود توصیه می‌کنند.

 اگر قصد دارید از رطوبت و بخار آب برای لطیف و شاداب‌ کردن پوست خود استفاده کنید، قطعا دستگاه بخور گرم به شما کمک بیشتری خواهد کرد، گرچه دستگاه بخور سرد هم موجب افزایش طراوت پوست خواهد شد. در هر حال توصیه می‌شود در کنار دستگاه‌های بخور برای شفاف سازی و لایه برداری از سلول‌های مرده پوست از دستگاه‌های پاک کننده صورت هم استفاده کنید.

• اگر در سونا تنفس راحت و عمیق‌تری را تجربه کردید، احتمالا بخور گرم هم برای مجازی تنفسی شما بهتر خواهد بود و در مقابل اگر تحمل فضای سونا در مدت زمان طولانی را ندارید، بهتر است به فکر خرید دستگاه‌های بخور سرد باشید و فراموش نکنید که در هر صورت نباید به صورت مداوم از هر کدامیک از این دستگاه‌ها استفاده کرد.

دستگاه بخور سرد برای من مناسب‌تر است یا دستگاه بخور گرم؟

دستگاه‌ بخور گرم قدیمی‌تر است و در مقایسه با بخور سرد، مصرف انرژی و تولید سرو صدای بیشتری دارد؛ اما، دستگاه بخور سرد یک تکنولوژی جدیدتر است و بدون افزایش دمای محیط می‌تواند فضاهای بزرگ را هم پوشش دهد. درعوض نیاز به تمیز کردن اصولی دارد و استفاده از آن با احتمال انتشار قارچ و میکروب همراه خواهد بود.

به طور کلی استنشاق بخار سرد برای دستگاه‌های تنفسی انسان آسان‌تر است و بسیاری از افراد استفاده از آن را ترجیح می‌دهند. به علاوه این دستگاه می‌تواند موجب کاهش علایم بیماری‌های آسم، آلرژی و سینوزیت شود؛ در مقابل بخار گرم برای سرماخوردگی و آنفولانزا و همچنین شادابی پوست مناسب‌تر است؛ اما، به طور کلی تشخیص اینکه کدامیک از این دستگاه‌ها برای شما بهتر است، برعهده‌ی شما و پزشک‌تان است. اگر در اتاقک‌های سونا تنفسی بهتر دارید، احتمالا با دستگاه‌های بخور گرم راحت‌ترید و اگر برای تنفس در سونا به مشکل برمی‌خورید، دستگاه‌های رطوبت ساز گرم برای شما مناسب‌تر خواهند بود.

اگر تجربۀ در مورد استفاده از این دستگاه‌ها دارید یا پزشکی به شما توصیه‌ای در این زمینه داشته است، با نوشتن آن در بخش نظرات به دیگران هم کمک کنید تا انتخاب بهتری میان دستگاه‌ بخور سرد و گرم داشته باشند.