آیا لپ تاپ من قابل ارتقا است؟
اگر لپ تاپ‌تان مثل روز اول نیست؛ سرعت آن کم شده است؛ گاهی هنگ می‌کند یا خیلی زود شارژش تمام می‌شود؛ احتمالا به فکر تعویض آن افتاده‌اید. با این وجود حتی بدون رفتن به بازار هم می‌توانید حدس بزنید که قیمت لپ تاپ‌های جدید کم نیست. پس حتما شما هم از خودتان پرسیده‌اید که آیا لپ تاپ قابلیت ارتقا دارد؟ کدام‌یک از قطعات را می‌توان ارتقا داد و تعویض کدام‌یک منطقی نیست؟ اصلا از کجا بفهمیم لپ تاپ ما قابل ارتقا است؟
خوشبختانه می‌توان لپ تاپ‌ها را ارتقا داد؛ اما نه هر لپ تاپ و نه هر قطعه‌ای را. اگر لپ تاپ بسیار قدیمی باشد یا قطعات اصلی آن نیاز به تغییر داشته باشند؛ شاید ارتقادادن آن مقرون‌به‌صرفه نباشد. دقیقا اینجاست که تصمیم‌گرفتن برای ارتقا سیستم سخت‌افزاری یا خرید یک لپ تاپ جدید سخت می‌شود. اگر شما هم سردرگم شده‌اید، نگاهی به ادامه مطلب داشته باشید. ما سعی کردیم نکاتی را به شما یادآوری کنیم تا با کمک آن‌ها تصمیم بهتری بگیرید.
نکته اول: ارتقا سرعت لپ تاپ با خالی‌کردن حافظه را امتحان کنید
اگر لپ تاپ شما کند شده است یا هنگ می‌کند و به همین دلیل قصد ارتقای آن را دارید، صبر کنید. قبلا از این که عجولانه دست به سخت‌افزار سیستم بزنید، یک احیای نرم‌افزاری انجام دهید. شاید اصلا سیستم شما به قطعات سخت‌افزاری جدیدی نیاز نداشته باشد. چند سالی که از طول عمر لپ تاپ شما می‌گذرد، سیستم عامل اطلاعات زیادی را روی آن دخیره می‌کند. وجود این فایل‌های غیرضروری راه نفس لپ تاپ شما را می‌گیرد. پس به جای ارتقا سخت افزاری آن، یک‌بار سیستم خود را به تنظیمات کارخانه برگردانید. این کار شاید همه مشکلات لپ تاپ شما را حل نکند؛ اما تاحدودی فشار را از روی پردازنده آن برمی‌دارد تا راحت‌تر و سریع‌تر عمل کند.
حتما خودتان می‌دانید که قبل از بازنشانی به تنظیمات کارخانه باید یک بکاپ از اطلاعات‌تان بگیرید. وقتی هم که سیستم خود را پاک‌سازی کردید، دوباره همه اطلاعات را روی آن نریزید. همیشه یادتان باشد هرچه روی درایورهای سیستم شما اطلاعات بیشتری ذخیره شده باشد، سرعت آن‌ها کمتر می‌شود.
این نکته را هم در نظر بگیرید که اگر شارژ لپ تاپ شما خیلی زود تمام می‌شود، به احتمال 90 درصد باتری آن دچار مشکل شده است. بنابراین، نباید انتظار داشته باشید که برگرداندن لپ تاپ به تنظیمات کارخانه یا نصب ویندوز جدید کمکی به اوضاع کند.
اگر سیستم شما خیلی قدیمی است یا امتحان‌کردن این روش هم کمکی به شرایط آن نکرد، باید جدی‌تر به ارتقا لپ تاپ فکر کنید.
نگاهی به بهترین لوازم جانبی لپ تاپ داشته باشید.
نکته دوم؛ چه زمانی ارتقا لپ تاپ منطقی است؟
قبل از هر چیز باید بدانید که ارتقادادن برای لپ تاپ‌های قدیمی معجزه نمی‌کند. لپ‌تاپ‌ها در مقایسه با کامپیوترها قطعات سخت‌افزاری ظریف‌تر و حساس‌تری دارند. پس نباید انتظار داشته باشید که به‌راحتی کامپیوترها بتوان آن‌ها را ارتقا داد. به‌علاوه، ساختار داخلی لپ تاپ‌ها طوری طراحی شده است که به بعضی از قطعات نمی‌توان دسترسی داشت. قطعات اصلی سیستم مثل پردازنده یا همان CPU در بیشتر لپ تاپ‌ها به مادربورد لحیم شده‌اند. به همین دلیل جدا و عوضکردن آن‌ها امکان‌پذیر نیست. در این مواقع که پردازنده‌های قدیمی قابل تعویض نیستند، ارتقا بقیه قطعات سخت‌افزاری کمک زیادی به بهترشدن اوضاع سیستم نمی‌کند.
پس زمانی ارتقا سیستم منطقی است که خیلی قدیمی نباشد. در این سیستم‌ها، عوضکردن قطعاتی مثل رم و هارد می‌تواند باعث بهبود عملکرد شود. در غیر این صورت، پردازنده و قطعات اصلی قدیمی که قابلیت تعویض ندارند، هم‌چنان روی کارایی کلی سیستم اثر منفی می‌گذارند.
حالا برویم سراغ این که اصلا کدام قطعات لپ تاپ قابل ارتقا هستند و ارتقا آن‌ها تا اندازه موثر واقع می‌شود.
چگونه سرعت اینترنت لپ تاپ خود را افزایش دهیم؟
نکته سوم: اصلا کدام قطعات لپ تاپ قابل ارتقا هستند؟
وقتی صحبت از ارتقا لپ تاپ می‌شود، این سوال را خیلی‌ها مطرح می‌کنند: چه چیزهایی در لپ تاپ قابل ارتقا است؟ جواب این سوال تا حد زیادی به مدل و برند لپ تاپ شما بستگی دارد. نمی‌توان نسخه یکسانی برای همه لپ تاپ پیچید. با وجود این، به طور کلی در بیشتر لپ تاپ‌ها می‌توان سه قطعه زیر را با قطعات جدیدتر جایگزین کرد:
- رم؛
- هارد یا حافظه؛
- و باتری.
ارتقادادن رم و هارد معمولا باعث افزایش سرعت لپ تاپ می‌شود. عوضکردن باتری هم در مواقعی کمک می‌کند که سیستم مشکلاتی مثل: خالی شدن سریع شارژ یا شارژنشدن باتری لپ تاپدارد. در ادامه کاملا بایدها و نبایدهای ارتقا هر کدام از این قطعات را بررسی می‌کنیم؛ اما قبل از آن نگاهی به قطعات سخت افزاری دیگر لپ تاپ و شرایط ارتقا آن‌ها خواهیم داشت.
چهارمین نکته؛ آیا می توان پردازنده لپ تاپ را ارتقا داد؟
پردازنده اصلی‌ترین قطعه و در واقع قلب لپ تاپ است. بیشتر برندها در طراحی سیستم سخت‌افزاری لپ تاپ‌های خود پردازنده یا همان CPU را دور از دسترس قرار می‌دهند. در بسیاری از لپ تاپ‌های قدیمی حتی این قطعه به مادربورد سیستم لحیم شده و جداکردن آن غیرممکن است. به غیر از این موارد، حتی اگر پردازنده لپ تاپ شما قابل جداشدن هم باشد، بهتر است به ارتقا آن فکر نکنید؛ چون:
- پیداکردن یک CPU جدید و مناسب در ایران کار آسانی نیست.
- پردازنده باید با مادربرد سازگاری داشته باشد. به همین دلیل شما نمی‌توانید هر پردازنده‌ای را جایگزین مدل قبلی کنید؛ وگرنه در عملکرد کلی لپ تاپ اختلال ایجاد می‌کند. البته می‌توانید مادربورد سیستم را هم‌زمان ارتقا دهید؛ ولی مقرون‌به‌صرفه نیست.
- پردازنده جدید باید با سیستم خنک‌کنندگی لپ تاپ هم سازگاری داشته باشد. در غیر این صورت باعث داغ شدن لپ تاپ می‌شود که روی عمر و کارایی آن تاثیر منفی می‌گذارد.
- پردازنده‌ها به عنوان مهم‌ترین قطعه سخت افزاری لپ تاپ، قیمت بالایی دارند.
- تعویض این قطعه کار حساس و سختی است و نیاز به مهارت بالا دارد. به همین دلیل هزینه ارتقا آن هم زیاد است.
- از همه مهم‌تر این که ارتقا پردازنده لپ تاپ برخلاف هارد و رم تاثیر زیادی روی عملکرد سیستم شما نمی‌گذارد.
نکته پنجم: آیا می توان کارت گرافیک لپ تاپ را ارتقا داد؟
به طور کلی جواب این سوال مثبت است؛ اما در عمل کسی زیر بار آن نمی‌رود. در بعضی از لپ تاپ‌ها کارت‌های گرافیک درست مثل پردازنده‌ها به مادربورد لحیم شده‌اند. در این صورت جداکردن آن‌ها کار بسیار سختی است و می‌تواند خیلی راحت به مادربورد آسیب وارد کند. در سایر لپ تاپ‌ها هم عوضکردن کارت گرافیک منطقی به نظر نمی‌رسد. کارت‌های گرافیک هم باید با دیگر قطعات سیستم مثل قطعات خنک‌کننده تناسب داشته باشد؛ در غیر این صورت مشکلات بیشتری را ایجاد می‌کند. در این شرایط بهتر است که به سراغ یک کارت گرافیک خارجی بروید.
کارت گرافیک اکسترنال برای لپ تاپ؛ بهترین انتخاب
خوشبختانه می‌توانید بدون این که دست به سخت افزار لپ تاپ خود بزنید، گرافیک آن را ارتقا دهید. اگر یک گیمر هستید، در کنار خرید لوازم گیمینگ این قطعه بهترین انتخاب برای شماست؛ چرا که کارت گرافیک اکسترنال به اندازه یک کارت داخلی می‌تواند بازی‌ها را برای شما هیجان‌انگیز کند. البته باید لپ تاپ شما یک پورت Thunderbolt3 داشته باشد تا بتوانید این کارت گرافیک را به آن متصل کنید.
نکته ششم: همه چیز درباره ارتقا رم لپ تاپ
گفتیم که Ram یکی از قطعات قابل ارتقا در سیستم است؛ اما ارتقا رم لپ تاپ چه تاثیری دارد؟ RAM اطلاعات موقت برنامه‌های در حال اجرا را ذخیره می‌کند. اگر حافظه رم به اندازه کافی نباشد، هنگامی که چند برنامه را با هم اجرا می‌کنید، سیستم شما کند و دچار مشکل می‌شود. بنابراین، با نصب یک رم مناسب می‌توانید سرعت و عملکرد سیستم خود را خیلی بهتر از قبل کنید. خوشبختانه بعضی از لپ تاپ‌ها یک اسلات یا بخش اضافه برای نصب RAMهای بیشتر دارند. اگر خوش‌شانس باشید و لپ تاپ شما هم دارای این اسلات باشد، خیلی راحت می‌توانید یک رم در کنار رم قبلی خود نصب کنید و کارایی آن را افزایش دهید. فقط نکات زیر را هم در نظر بگیرید:
- حتما نگاهی به دفترچه راهنمای لپ تاپ خود داشته باشید یا در اینترنت جستجو کنید تا یک رم سازگار با سیستم خود بخرید.
- اگر رم فعلی سیستم شما 4 گیگابایتی یا کمتر است، یک رم 8 گیگابایتی تهیه کنید. چرا که رم‌های بالاتر از 8 گیگابایت معمولا به پردازنده و کارت گرافیک قوی‌تری هم نیاز دارند.
بیشتر بخوانید؛ بهترین کول پد برای لپ تاپ کدام است؟
نکته هفتم؛ بایدها و نبایدهای ارتقا هارد لپ تاپ
ساده‌ترین و بهترین راه برای ایجاد یک تغییر اساسی در لپ تاپ ارتقا هارد است. به خصوص اگر سیستم شما فعلا یک هارد HDD دارد، می‌توانید خیلی راحت آن را با یک هارد SSD جایگزین کنید. این هاردهای جدید مزایای زیادی دارند، مثلا:
- چندبرابر سریع‌تر از هاردهای HDD عمل و با سرعت بالاتری هم برنامه‌ها را اجرا می‌کنند؛
- وزن سبک‌تری هم دارند و باری از روی دوش لپ تاپ شما برمی‌دارند؛
- این هاردها انرژی کمتری هم مصرف می‌کنند؛
- در برابر ضربه و تکان‌های شدید کمتر از هارد دیسک‌های قدیمی آسیب می‌بینند؛
- و غیره.
در کنار این مزایا، هاردهای جدید قیمت بالاتر و فضای کمتری هم دارند. قیمت بالاتر آن‌ها باتوجه به تاثیر زیادی که روی عملکرد سیستم می‌گذارند، توجیه‌پذیر می‌شود. فضای کمتر آن‌ها را هم با استفاده از فضاهای ذخیره‌سازی ابری غیره می‌توانید جبران کنید. حتی می‌توانید با کمک روش‌های تبدیل هارد اینترنال به اکسترنال HDD قبلی خود را به یک هارد تبدیل کنید. جالب است بدانید بعضی از متخصصان هنگام ارتقا به جای حذف هارد دیسک قبلی آن را جایگزین DVDROM سیستم می‌کنند. به این ترتیب، از فضای هارد قبلی برای ذخیره اطلاعات استفاده می‌شود و از فضای SSD برای اجرای سریع‌تر سیستم‌عامل و نرم‌افزارها.
دقت کنید که اگر هارد فعلی شما SSD است، باز هم می‌توانید آن را به SSDهای جدیدتر ارتقا دهید. به خصوص اگر دریوارهای شما پر شده‌اند و سیستم مثل روز اول سریع نیست.
نکته هشتم ارتقا باتری لپ تاپ
اگر تمام ترفندهای افزایش عمر باتری لپ تاپ را هم به کار بگیرید، آخرش روزی می‌رسد که نیاز به ارتقا آن پیدا می‌کنید. در سیستم‌های قدیمی‌تر که باتری جداشدنی است، فقط باید یک باتری جدید بخرید و آن را جایگزین کنید. در لپ تاپ‌های جدیدتر که باتری جدا نمی‌شود، باید این کار را به کاردانش بسپارید.
نکته نهم از کجا بفهمیم لپ تاپ قابل ارتقا است؟
برای این کار می‌توانید سری به دفترچه راهنمای سیستم خود بزنید؛ اما راه آسان‌تری هم هست. می‌توانید به سایت Crucial بروید تا برای شما مشخص کند که دقیقا کدام قطعات لپ تاپ شما قابلیت ارتقا دارند و می‌توانند با چه قطعاتی جایگزین شوند.
- www.crucial.com/usa/en/advisor را باز کنید.
- در قسمت manufacturer برند لپ تاپ خود مثلا لنوو را انتخاب کنید.
- در بخش product line select نوع محصول و سپس در بخش select mode مدل آن را انتخاب کنید.
- در آخر روی find upgrade کلیک کنید.
- بعد از چند دقیقه لیست قطعات قابل ارتقا به شما نمایش داده می‌شود.
لپ تاپ خود را ارتقا دهم یا نه؟
اگر نگاهی به نکاتی که برای ارتقا لپ تاپ نوشتیم، داشته باشید، بهتر می‌توانید برای این کار تصمیم بگیرید. به طور کلی، اگر هنوز سیستم شما سرعت و کارایی خوبی دارد و مشکلی با آن ندارید، برای این کار عجله نکنید. در مقابل، اگر کند شده یا مرتب هنگ می‌کند، به شرطی که خیلی قدیمی نباشد، با ارتقا می‌توانید چندسالی از آن بیشتر استفاده کنید.
در هر صورت، توصیه می‌کنیم که اصلا خودتان دست به کار نشوید و این کار را به متخصص بسپارید. قطعات داخلی لپ تاپ بسیار ظریف هستند و کوچک‌ترین اشتباهی می‌تواند به مادربورد آسیب بزند و خسارت‌های بیشتری به شما وارد کند.
تصمیم شما چیست؟ اگر قبلا لپ تاپ خود را ارتقا داده‌اید و راضی یا پشیمان هستید، حتما تجربه خود را بنویسید تا دیگران بتوانند تصمیم بهتری بگیرند.
